Benedict: Papa aliyejiuzulu kutoka kwenye upapa - BBC News Swahili

Saa 2 zilizopita

Benedict wa XVI tayari alikuwa na umri wa miaka 78 alipochaguliwa kuwa Papa mwaka wa 2005.

 Umri na afya yake kutokuwa nzuri ndio kulimfanya ajiuzulu chini ya miaka minane baadaye.

 Hakuna papa mwingine aliyejiuzulu tangu Gregory XII mnamo mwaka 1415 na Benedict alikuwa wa kwanza kufanya hivyo kwa hiari tangu Celestine V mwaka 1294.

 Alipokuwa Papa wa 265 wa Kanisa Katoliki la Roma ilikuwa ni kilele cha kuongezeka kwa haraka, na kwa utata mkubwa, kwa Joseph Ratzinger.

Wafuasi walimonesha kuwa mtu mwenye akili nyingi ambaye alijitahidi sana kulinda urithi wa kiroho aliopewa na Papa Yohane Paulo wa Pili.

 Kwa wakosoaji wake alikuwa ndiye mtetezi mkuu na mlezi wa mtazamo wa imani wa Kanisa kuhusu masuala kama vile kutoa mimba na uzazi wa mpango.

Hasira ambayo alisababisha wakati mwingine ilionekana kama kawaida ya mtu ambaye hakuwahi kuwa na hofu ya kukasirisha watu - ikiwa aliamini kwamba jambo fulani lilipaswa kusemwa au kufanywa.

 Joseph Aloysius Ratzinger alizaliwa katika familia ya Kikatoliki sana tarehe 16 Aprili 1927, katika jimbo la kusini mwa Ujerumani la Bavaria.

 Alikuwa mtoto wa afisa wa polisi na, kama alivyosema baadaye, "mizizi rahisi ya nchi".

Ujana wake uliwekwa alama bila kufutika na Vita vya dunia vya pili. Alilazimishwa kujiunga na Vijana wa Hitler, alihudumu katika kitengo cha kupambana na ndege ambacho kilitetea mtambo wa BMW nje ya Munich.

Baadaye alichimba mitaro ya kuzuia tanki kabla ya kuondoka katika siku za kufa za vita. "Katika siku tatu za kuandamana, tulipanda barabara kuu iliyokuwa tupu, katika safu ambayo polepole ikawa haina mwisho," Ratzinger alikumbuka.

"Wanajeshi wa Marekani walitupiga picha sisi vijana, zaidi ya yote, ili kuchukua kumbukumbu za jeshi lililoshindwa na wafanyakazi wake walioachwa."

Kuanzia mwaka 1946 hadi 1951, alisoma falsafa na teolojia katika Chuo Kikuu cha Munich. Na, mnamo Juni 1951, pamoja na kaka yake Georg, alipewa upadre.

Baada ya kumaliza shahada ya udaktari katika theolojia, Padre Ratzinger, kama alivyokuwa, akawa profesa wa chuo kikuu, akifundisha mafundisho ya imani na theolojia ya kimsingi katika sehemu kadhaa, ikiwa ni pamoja na Freising, Bonn na Munster.

Wakati huo, Ratzinger alikuwa bingwa wa ajenda ya kiliberali ya mageuzi huko Vatican. Kwa hakika, baada ya kuchukua wadhifa katika Chuo Kikuu cha Tübingen, kusini mwa Ujerumani, mwaka wa 1966, akawa rafiki wa karibu wa mwanatheolojia mkuu wa kiliberali, Hans Küng.

Küng, ambaye alimleta Ratzinger huko Tübingen, baadaye angezuiwa kufundisha na wafanyakazi mwenzake wa zamani, baada ya kumtetea papa.

Na, wakati wanatheolojia 1,360 mashuhuri na wenye msimamo mkali walipotia sahihi taarifa maarufu katika 1968 wakidai uhuru wao wa kuchunguza imani, alikuwa miongoni mwao.

Kundi hilo lilikataa utawala wa Vatican kwa hoja kwamba Wakatoliki wanapaswa kuwa na uhuru wa kuhoji maamuzi ya idara za Vatican zinazosaidia kuendesha Kanisa.

Ilikuwa ni misukosuko ya kisiasa ya 1968 ambayo ilisababisha mabadiliko makubwa katika mtazamo wa kitheolojia wa Joseph Ratzinger. Maandamano ya wanafunzi, yanayoakisi yale ya Marekani na Paris, yalizuka mjini Tübingen: fasihi inayoitaja Msalaba kama "sanaa ya kuchukiza" ilionekana katika chuo kikuu kote na mihadhara ilitatizwa na itikadi kali.

Akiwa ameshtushwa sana na mlipuko huu wa theolojia kali, ambayo aliitaja kuwa "ya kikatili", Ratzinger aliondoka Tübingen hadi Chuo Kikuu cha Regensburg.

Kama msaidizi wake wa zamani, Wolfgang Beinert, anavyosema: "Ratzinger aliamini kwamba aliwajibika kwa njia fulani, na hatia ya machafuko, na kwamba chuo kikuu na jamii na kanisa lilikuwa likiporomoka."

Kuanzia wakati huo na kuendelea, Joseph Ratzinger hakuwa tena na mawazo yoyote ya kuleta mageuzi ya Kanisa, ya kuvunja muundo wake thabiti wa uongozi na kuhimiza ushirikiano kati ya Maaskofu wa Vatican na Wakatoliki.

Badala yake, akawa mtetezi mwenye shauku na mafundisho ya kweli na uendelevu, ngome imara dhidi ya upinzani katika ulimwengu aliouona kuwa wenye kuzidi kutoungana.

Joseph Ratzinger alikua mgombea mkuu wa maendeleo ya haraka na haikushangaza wakati mwenzi wake wa kiroho Papa Paul VI alimteua kuwa Askofu Mkuu wa Munich, na kisha kardinali, mnamo 1977.

Wito wa kwenda Rumi haukuchelewa kufika. Mnamo 1981, Papa John Paul II alimteua Ratzinger kama gavana wa ofisi ya Vatican ili kulinda usafi wa theolojia.

Ratzinger alikuwa amelikosoa kusanyiko la Mafundisho ya Imani kama "mwili unaofanya kazi kwa urahisi sana ambao ulihukumu kila swali karibu kabla halijajadiliwa".

Lakini alichukua kazi yake kwa shauku kubwa ya kawaida.

Katika miaka ya 1980, aliongoza kampeni ya Kanisa dhidi ya "theolojia ya ukombozi", mchanganyiko wenye nguvu wa Ukatoliki na Marxism uliokuwa maarufu sana katika Amerika ya Kusini.

Pia alichukua mstari usio na maelewano ndani ya kanisa katoliki la Roma. Akiwa mtekelezaji wa kitheolojia wa Papa Yohane Paulo, alikuwa amewaita makasisi na wasomi hadi Roma ili wajieleze kabla ya kuwataka kutia sahihi kukataa mawazo yao.

Wengine "wangenyamazishwa" au hata kutengwa. Wanaliberali walishangaa, na hivi karibuni wakampa jina la utani "Panzerkardinal”.

Mnamo mwaka 2000, alichapisha Domine Iesus (The Lord Jesus), hati yenye utata ambayo ilisema, bila shaka, maoni ya Kanisa Katoliki la Roma kwamba lilikuwa dhehebu moja la kweli la Kikristo, na kwamba wengine wote walikuwa "wamepungukiwa".

Mnamo mwaka 2001, alimshawishi John Paul kuweka Shirika la Mafundisho ya Imani juu ya tuhuma zote za unyanyasaji wa kijinsia dhidi ya mapadre. Hii hapo awali ilikuwa chini ya udhibiti wa dayosisi binafsi.

Ratzinger alisema kuwa hakupaswi kuwa na sheria ya vikwazo juu ya madai kama hayo.

Baada ya kifo cha John Paul mnamo Aprili 2005, alichaguliwa kuwa Kadinali Ratzinger, kama Mkuu wa Chuo cha Makardinali, ambaye aliongoza Misa ya mazishi.

Siku kadhaa baadaye, ndivyo hasa alivyoshinda katika mkutano wa upapa na kuwa kiongozi wa kiroho wa Wakatoliki bilioni 1.1 duniani.

Imani yake katika ukuu wa kanisa katoliki ililazimika kusababisha msuguano na ilijitokeza katika hotuba yenye utata aliyoitoa katika nchi yake ya asili ya Ujerumani mnamo Septemba 2006.

Akiwa amealikwa tena katika Chuo Kikuu cha Regensburg ambako aliwahi kuwa profesa wa theolojia, alinukuu maoni ya mtawala wa Kikristo wa Karne ya 14 ambaye alisema kwamba imani ya Mtume Muhammad katika vita vitakatifu ilikuwa mbaya na isiyo ya kibinadamu.

Ingawa hakuidhinisha maoni hayo - aliendelea kujadili kwa kina sababu kwa nini kueneza imani kupitia vurugu kunafaa kuchukuliwa kuwa jambo lisilokubalika.

Waislamu kote ulimwenguni walikasirishwa, wakiitaja hotuba hiyo kama shambulio kamili dhidi ya imani yao - na Papa Benedict alilazimika kuomba msamaha. Hata hivyo, hakuondoa matamshi hayo kama wengi walivyodai, badala yake alisema tu kwamba anasikitika kwamba baadhi ya maoni yake yameonekana kuwa ya kuudhi.

Matamshi yake ya kuomba radhi yalishindwa kuwashawishi baadhi ya wachambuzi, ambao walieleza kuwa Papa aliamini kuwa mazungumzo kati ya dini mbalimbali yalikuwa magumu huku Wakristo wakinyimwa uhuru wa kidini katika baadhi ya nchi za Kiislamu.

Kulikuwa na utata zaidi wakati wa ziara ya Papa huko Amerika Kusini mwaka 2007 alipotoa hotuba huko Brazili, alipendekeza kwamba wakazi wa asili walikuwa "wakitamani imani ya Kikristo iliyoletwa na wakoloni.

Kulikuwa na maandamano kutoka vikundi mbalimbali vya kiasili huku shirika moja likidai kwamba "wawakilishi wa Kanisa Katoliki la nyakati hizo walikuwa wadanganyifu na wahusika wa moja ya mauaji ya kutisha zaidi ya wanadamu wote."

Kulikuwa na utata zaidi wakati wa ziara ya Papa huko Amerika Kusini mwaka 2007 alipotoa hotuba huko Brazili, alipendekeza kwamba wakazi wa asili walikuwa "wakitamani imani ya Kikristo iliyoletwa na wakoloni.

Kulikuwa na maandamano kutoka vikundi mbalimbali vya kiasili huku shirika moja likidai kwamba "wawakilishi wa Kanisa Katoliki la nyakati hizo walikuwa wadanganyifu na wahusika wa moja ya mauaji ya kutisha zaidi ya wanadamu wote."

Aliporejea Roma Papa alikiri kwamba haiwezekani kusahau mateso na dhuluma yalizofanywa na wakoloni dhidi ya wakazi wa kiasili. Hata hivyo, alirudia maoni yake kwamba "Ukatoliki huko Amerika Kusini ulikuwa umeunda utamaduni wao kwa miaka 500".

Hakuwa mzungumzaji sana wakati wa kile kilichoonekana kama ziara inayoweza kuwa nyeti katika Mashariki ya Kati mwaka 2009. Alipofika alitoa hotuba ya kushambulia chuki dhidi ya Wayahudi na baadaye, kwenye Ukumbusho wa Maangamizi ya Wayahudi huko Jerusalem, pia alieleza kuteseka kwa Wayahudi na kutoa wito kuwa waathirika kamwe "wasikataliwe, kudharauliwa au kusahaulika

Lakini, baada ya kukutana na Rais wa Palestina, Mahmoud Abbas, pia alitoa wito wa kuundwa kwa taifa huru la Palestina lenye "mipaka inayotambulika kimataifa".

Ziara yake ya serikali nchini Uingereza mnamo Septemba 2010, ya kwanza kuwahi kufanywa na Papa anayetawala, ilikuwa fursa kwake kuzungumza dhidi ya wakosoaji wa dini iliyopangwa.

"Leo hii, Uingereza inajitahidi kuwa jamii ya kisasa na ya tamaduni nyingi. Katika biashara hii yenye changamoto, na iwe daima idumishe heshima yake kwa zile maadili za kitamaduni ambazo aina kali zaidi za kutokuwa na dini hazithamini tena au hata kuzivumilia."

Afya yake ilikuwa inazidi kuzorota kabla ya kuchaguliwa kwake, na mizigo ya ziada ya ofisi ya papa ilichukua nafasi yake, ingawa ilibainishwa baadaye kwamba alikuwa amewekwa kifaa cha kusaidia moyo mnamo 2005.

Mnamo tarehe 11 Februari 2013, aliwaambia makadinali wake kwamba ataondoka madarakani kwa sababu ya uzee wake na kwa kuwa mgonjwa. Tangazo hilo lilitolewa bila onyo lolote na likatolewa, kama anavyostahili mwanatheolojia wa kitaaluma, katika lugha ya Kilatini. Na Papa wa sasa - Francis I akachaguliwa.

Benedict alistaafu kwa monasteri ya Mater Ecclesiae iliyoko ndani ya bustani ya Vatican. Alichagua kuhifadhi jina lake la upapa - badala ya kurejea kuwa Joseph Ratzinger - lakini alipendelea kujulikana tu kama "Baba Benedict". Alikuwa na anaumwa kwa miaka kadhaa.

Alisababisha mabishano mnamo Aprili 2019, alipolaumu unyanyasaji wa kijinsia wa makasisi - kashfa ambayo alijaribu kushughulikia kama kadinali - juu ya uhuru wa kijinsia miaka ya 1960, na matokeo yake kukataliwa kwa mafundisho ya Mungu.

Miaka mitatu baadaye, ripoti iliyotumwa na Kanisa Katoliki ilimshutumu Benedict kwa kushindwa kuchukua hatua kuzuia matukio ya unyanyasaji wa watoto wakati akiwa askofu mkuu wa Munich katika miaka ya 1970.

Papa huyo wa zamani alikanusha madai hayo. Papa Benedict, mtu mwenye utamaduni, alikuwa mpiga kinanda hodari, mwenye mvuto kwa Mozart na Brahms.

Pia alizungumza lugha nane, zikiwemo Kijerumani, Kiingereza, Kifaransa, Kiitaliano, Kireno na Kihispania.

Kama mshauri wake, John Paul II, Papa Benedict aliamini kuwa kuna njia mbadala ya Kikristo kabisa kwa falsafa za kibinadamu za Karne ya 20.

Lakini aliamini kwamba ushawishi wa Ukristo "utainuka tena kama mbegu ya haradali, katika vikundi vidogo visivyo na maana ambavyo washiriki wao wanaishi kwa bidii katika kupigana na maovu duniani, huku wakionesha yaliyo mema."